İşe İade Davası Nedir Ve Hangi Şartlarda Açılabilir
İşe iade davası, işveren tarafından iş akdi feshedilen ancak bu feshin geçerli nedene dayanmadığı düşünen işçinin, iş güvencesinden faydalanarak işe iadesini talep edebildiği davadır. İşe iade davası, iş sözleşmesi geçersiz bir nedenle sonlandırılan işçi tarafından açılabilir. Bu dava yoluyla haksız yere işten çıkartılan işçi, çalıştırılmadığı süre zarfına ilişkin olan zararını tazmin edebilecek ve işine geri dönebilecektir.
İşe İade Davasının Açılabilmesi İçin Gereken Şartlar Nelerdir?
- İşyerinde en az 30 işçi çalışıyor olmalıdır. Ancak aynı iş kolunda işverenin kendine ait birden fazla işyeri bulunuyorsa 30 veya daha fazla işçi sayısı hesaplanırken, işverenin tüm işyerlerindeki toplam işçi sayısı dikkate alınır.
- İşçinin En Az Altı Aylık Kıdemi Olmalıdır. İşçinin kıdemi hesaplanırken son işyerindeki ve aynı işverene ait olan diğer işyerlerindeki çalışma süresi toplanır.
- Taraflar arasındaki iş akdi belirsiz süreli iş sözleşmesi olmalıdır. İş ilişkisi belirli bir süreye bağlı olarak kurulmadığı takdirde belirsiz süreli iş sözleşmesinin varlığından söz edilir. Dolayısıyla belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçinin işe iade davası açma hakkı bulunmamaktadır.
- İşçi işletmenin bütününü sevk ve idare eden ve işçi almaya yahut işçi çıkarmaya yetkisine sahip bir pozisyonda olmamalıdır.
- İş akdi işveren tarafından geçersiz bir sebeple feshedilmiş olmalıdır. İş akdini sona erdirmek isteyen işveren, geçerli bir sebep göstermelidir. Geçerli sebep kavramı kanunun belirlediği haklı sebepler kadar ağır olmasa da, işçinin çalışmasını ve işyerinin devamını etkileyen sebeplerdir. Geçerli sebeplerin neler olduğu kanunda açıkça yazmamaktadır, mahkemenin takdir yetkisine bırakılmıştır. İşçinin yeterliliğinden, davranışlarından, işletmenin veya işin gereklerinden kaynaklanan nedenler geçerli sebep sayılmaktadır.
- İşe iade davası açmak isteyen işçinin dava açmadan önce arabulucuya başvurması gerekmektedir.
İşe İade Davasında Zamanaşımı
İş sözleşmesi işveren tarafından geçersiz sebeple feshedilen işçi, işe iade davası açmak istediğinde, işten çıkarılma kararının kendisine yazılı olarak tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içerisinde arabulucuya başvurmalıdır.
Arabuluculuk süreci sonunda tarafların anlaşamaması halinde işçi, son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren 2 hafta içinde iş mahkemesinde işe iade talebiyle dava açmalıdır. İşçi eğer arabulucuya başvurmadan doğrudan iş mahkemesinde dava açarsa işe iade davası usulden reddedilir.
İşçi bu red kararını öğrendiği tarihten itibaren iki hafta içerisinde arabulucuya başvurabilir. Tarafların arabulucuda anlaşamadığı takdirde işçi son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren 2 hafta içinde iş mahkemesinde işe iade talebiyle tekrardan dava açabilir.
YARGITAY 22. HUKUK DAİRESİNİN 12.05.2016 TARİHLİ 2016/11840 E. , 2016/14713 K. SAYILI KARARI
‘’…Mahkemesinin sözü edilen kararı ile otuzdan az işçi çalıştıran işyerlerinde çalışanların sendikal neden iddiasıyla işe iade davası açabileceği mümkün hale gelmiştir. Mahkemece işin esasına girilerek feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı araştırıldıktan sonra sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi hatalı olmuştur.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 12.05.2016 gününde oybirliği ile karar verildi…’' şeklindedir.
İgili Yargıtay Kararından da görüleceği üzere işe iadesi davası açılırken gereken şartlara uyulup uyulmaması oldukça önemlidir.
