Fasılalı Çalışmada İşçi Alacakları
Aynı işveren bünyesinde farklı zamanlarda yapılan çalışmalara fasılalı çalışma adı verilmektedir. Buna göre işçinin aynı işveren bünyesinde farklı zamanlarda birden çok kez çalışması fasılalı çalışma olarak değerlendirilmelidir. Fasılalı çalışma hali işçi hak ve alacakları üzerinde birtakım sorunlara yol açmakta ve bazı durumlarda hak kayıplarına sebebiyet vermektedir. Bu sebeple fasılalı çalışma halinde işçinin sahip olduğu hak ve alacaklar ayrıntılı bir şekilde incelenecektir.
1.FASILALI ÇALIŞMA HALİNİN KIDEM TAZMİNATINA ETKİSİ
Bir işçi belli şartlar altında aynı işverene ait iş yerinde veya iş yerlerinde en az bir yıl çalıştığı takdirde kıdem tazminatına hak kazanmaktadır. Fasılalı çalışma halinde kıdem tazminatı hesaplanırken aynı işveren bünyesinde farklı zamanlarda geçirmiş olduğu fasılalı çalışmalar tek bir süre olarak değerlendirilir. Fakat bu değerlendirme yapılırken her çalışma döneminin kıdem tazmiantına hak kazancak şekilde sonlanmış olması ve kıdem tazminatı alacağının zamanaşımına uğramamış olması gerekmektedir.
Hukuk Genel Kurulu 05.10.2011 T., 2011/484 E., 2011/593 K. Sayılı Kararı
“...Görüldüğü gibi, İş Kanunu’nun 14. maddesinin 2 fıkrasında, işçinin kıdeminin iş akdinin fasılalarla yeniden kurulmuş olmasına bakılmaksızın aynı işverenin işyerinde veya değişik işyerlerinde çalıştığı toplam süreler göz önüne alınarak hesaplanacağı öngörüldüğünden, işçinin söz konusu işyerlerinde değişik zamanlarda çalışmış olması da durumu değiştirmeyecek, kıdem açısından tüm çalışma süreleri toplanacaktır...” şeklindedir.
2.FASILALI ÇALIŞMA HALİNİN YILLIK İZİN ÜCRETİNE ETKİSİ
Yıllık izne hak kazanılması için aynı işveren bünyesinde 1 tam yılın doldurulması gerekmektedir. Yıllık ücretli izine hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında işçinin aynı işverenin bünyesinde çalıştığı süreler birleştirilir. İşçinin fasılalı olarak aynı işverene ait iş yerinde fasılalı olarak çalışması halinde, önceki dönemin kıdem tazminatı ödenerek feshedilmiş olması, izin yönünden sürelerin birleştirilmesine engel teşkil etmemektedir.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 05.10.2011 T., 2016/29801 E., 2020/14939 K. Sayılı Kararı
“...Davacının önceki çalışmalarında hak etmiş olduğu yıllık izin sürelerinin kullandırılmış veya karşılığı ücretin ödenmiş olması önemli olmaksızın, davacının üçüncü döneme ilişkin yıllık ücretli izin süresi belirlenirken davacının ilk iki döneme ilişkin kıdem sürelerinin de dikkate alınması gerekmekte olup, önceki dönemin tasfiye olduğu, davacının yeni bir iş sözleşmesi ile çalışmaya başladığı ve 4 tam yıl olan bu döneme ilişkin hizmet süresine göre talep edebileceği yıllık izin hakkı kalmadığı gerekçesiyle yıllık izin ücret alacaklarının reddi hatalı bulunup, bozmayı gerektirmiştir…” şeklindedir.
3.FASILALI ÇALIŞMANIN İHBAR TAZMİNATINA ETKİSİ
İşçinin fasılalı çalışmasının kabul edilmesi halinde aynı işveren bünyesinde çalışmış olduğu dönemler birleştirilir ve tüm çalışma süresi göz önünde bulundurularak ihbar tazminatı hesaplanır.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2010/11983 E., 2012/22968 K. Sayılı Kararı
“...Davacı davalı işyerinde iki dönem halinde çalışmıştır. İlk dönem çalışmasının işverence feshedildiğine dair delil mevcut değildir. Hal böyle olunca davacının davalı işyerindeki çalışması fasılalı çalışma olarak kabul edilmeli ve kıdem tazminatı hesabında olduğu gibi her iki dönem çalışmaları birleştirilerek tüm çalışma süresi itibariyle ihbar tazminatı hesaplanmalı, ödenen miktar mahsup edilerek bakiye miktar hüküm altına alınmalıdır...” şeklindedir.
Sonuç olarak fasılalı çalışma halinde işçinin farklı zamanlarda aynı işveren bünyesinde gerçekleştirmiş olduğu hizmet dönemleri birleştirilerek ihbar tazminatı, kıdem tazminatı ve yıllık izin ücreti alacağı hesaplanacaktır.
