Çocukla Kişisel İlişki Kurma Hakkı
Çocukla kişisel ilişki kurma hakkı, çocuk ile anne ve babası arasındaki iç ilişkiyi kurmayı ve koruma amacını ifade eder.
Hâkim, boşanma veya ayrılığa karar verirken anne ve babanın haklarını, çocuk ile olan kişisel ilişkilerini düzenler. Bu kararı vermeden önce olanağı varsa anne ve babayı dinler. Çocuğun vesayet altında olması halinde ise vasinin ve vesayet makamının düşüncesini alır.
Kişisel ilişkinin nasıl ve ne şekilde kurulacağı hâkimin takdirindedir. Hakim takdir yetkisini kullanırken aşağıdaki hususlara dikkat eder:
- Anne-babanın çalışma saatleri günleri ve koşulları,
- Anne-babanın kişiliği
- Anne-babanın yerleşim yeri
- Anne-babanın yaşadıkları ortam
- Anne-babanın çocuğa eğitim, sağlık ve ahlak bakımından katkıları.
Kişisel ilişki kapsamına ziyaret etme hakkı, özel günlerin nasıl geçirileceği, haftanın hangi günleri velayet kendisinde olmayan kişide kalacağı gibi durumları girer.
Velayet hakkı kendisine verilmeyen eş, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine gücü oranında katılmak zorundadır.
Kişisel İlişki Kurma Hakkı Kimlere Tanınmıştır?
Çocukla kişisel ilişki kurma hakkı yalnızca anne-babaya tanınan bir hak değildir. Bu hakka çocuk ile yakın ilişkiler içerisinde bulunan akrabalar da sahiptir. Hakim, boşanmadan önce de yakın ilişkiler kurulan ve çocuğun üstün yararının bulunduğu durumlarda yakın akrabalarla da kişisel ilişki kurma kararı verebilir.
Çocuk İle Kişisel İlişki Kurma Süresi
Velayet hakkı kendisine verilmeyen taraf ile kişisel ilişki kurulma süresine çocuğun üstün yararı dikkate alınarak karar verilir. Bu hususta çocuğun talebi, yaşı, boşanma sebebi, velayet kendisine verilmeyen tarafın çocukla olan ilişkisi dikkate alınır.
Hakim, kararında kişisel ilişki düzenlemesinin gereklerinin yerine getirilmemesi hâlinde, çocuğun menfaatine aykırı olmamak kaydıyla velayetin değiştirilebileceğini açıklar.
Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasına İlişkin Davalarda Yetkili ve Görevli Mahkeme
Çocukla kişisel ilişki kurulması, kaldırılması veya değiştirilmesine ilişkin konularda görevli ve yetkili mahkeme çocuğun yaşadığı yer aile mahkemesidir. Eğer çocuğun bulunduğu yerde aile mahkemesi bulunmuyorsa görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesi olacaktır.
İLGİLİ YARGITAY KARARI
T.C. YARGITAY 2.HUKUK DAİRESİNİN 29.09.2020 TARİHLİ 2020/3888 E. , 2020/4296 K. SAYILI KARARI
“…Türk Medeni Kanunu'nun 325. maddesinde "Olağanüstü haller mevcutsa, çocuğun menfaatine uygun düştüğü ölçüde çocuk ile kişisel ilişki kurulmasını isteme hakkı diğer kişilere, özellikle hısımlarına da tanınabilir" denilmektedir. Davacılar küçüğün büyük annesi ve büyük babası olup, torunlarını sevme, onunla kişisel ilişki kurulmasını isteme, en doğal haklarıdır. Baba ve davacılar arasında anlaşmazlık bulunması, davacıların torunları ile kişisel ilişki kurmasına engel teşkil etmemelidir. Annesini kaybetmiş çocukların bu eksikliğini gidermesi için büyükanne ve büyükbaba ile vakit geçirmesi ve sosyal inceleme raporunda da belirtildiği üzere kurulacak kişisel ilişkinin çocukların yas sürecindeki ruhsal durumunu da destekleyeceğinin belirlenmesi, onların yararına olacaktır. İlk derece mahkemesince kişisel ilişki süresinin düzenlenmesine karar verilmesi doğru ise de; davacılar ile Enes (2010) ve ...(2013) arasında dini bayramlarda ve her ayın 4. Pazar günü yatısız olarak kurulan kişisel ilişki süresinin az olduğu anlaşılmaktadır. Davacılar ile torun arasında çocukların menfaati de göz önüne alınarak, yatılı olacak şekilde daha uygun süreli ve infazda tereddüt yaratmayacak şekilde, kişisel ilişki kurulmasına karar verilmek üzere hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir…” şeklindedir.
Yukarıdaki Yargıtay kararında da görüleceği üzere anne-baba dışında çocuğun üstün yararı da göz önüne alınarak yakın akrabaları ile de kişisel ilişki kurulmasına karar verilebilir.
